केसब बराल
उदयपुर
आवाज मिडिया HD
३ जेष्ठ २०८२
उदयपुरको चौदण्डीगढी नगरपालिकामा जनअपेक्षा र यथार्थको टकराव : विकास अब पारदर्शिता, जनसहभागिता , जिम्मेवारी सहित अगाडि बढोस् !!
उदयपुरको चौदण्डीगढी नगरपालिका, जसले ऐतिहासिक , सांस्कृतिक गौरव बोकेको नाम हो, पछिल्ला दिनहरूमा निराशा, आक्रोश र असन्तुष्टिको घेरामा परेको छ। नगरपालिकाबाट हालै गरिएको काम र जारी गरिएको एक प्रेस विज्ञप्तिले जनभावनाको उपेक्षा गर्दै गल्ती ढाकछोप गर्न खोजिएको स्पष्ट देखिएको छ। यस्तो शैलीले केवल जनतासँगको विश्वास कमजोर बनाउदै समग्र विकास यात्रालाई नै संकटमा पुर्याउदै नगरपालिका को जिम्मेवारि ले स्थानीय जनता लाई उदास बनाएको देखिन्छ !!
विकासको नाममा जनअपेक्षा र पारदर्शिताको वेवास्ता
विकासको नाममा नगरपालिकाले गरिरहेका कतिपय निर्णयहरू पूर्व जानकारी, सूचना तथा जनसहमतिको अभावमा गरिएको जनगुनासो देखिन्छ। प्राकृतिक स्रोतहरूको दोहन, जग्गा व्यवस्थापन, योजना कार्यान्वयन लगायतका विषयहरूमा जनप्रतिनिधिहरूले नागरिकलाई अन्धकारमा राखेर अघि बढ्न खोज्नु अलोकतान्त्रिक मूल्यविपरीत ठहरिएको छ राजनीति भनेको सेवा हो ब्यापार हैन समयमै चेत आओस्
शिक्षा र स्वास्थ्य : केवल योजना होइन, कार्यान्वयनको सवाल
चौदण्डीगढी नगरपालिकाका धेरै विद्यालयहरू भौतिक पूर्वाधार, गुणस्तरीय शिक्षा तथा दक्ष शिक्षकको अभावमा छन्। स्वास्थ्य चौकीहरूमा औषधि, जनशक्ति र उपकरणको न्यूनता स्पष्ट छ। योजनाहरू कागजमा सीमित हुनुको सट्टा प्रभावकारी कार्यान्वयन, अनुगमन र जवाफदेहिताको माग नागरिकबाट निरन्तर उठिरहेको छ समयमै ब्यस्थापन होस् ।
सूचना र सञ्चार : जनताको अधिकारमा कुण्ठित हस्तक्षेप
सूचना दिने नाममा झुटा विवरण प्रवाह गर्नु, अथवा मौनता अपनाउनु दुवै जनताको अपमान हो। सूचना को अधिकार केवल कानुनी विषय होइन, लोकतान्त्रिक शासनको मेरुदण्ड हो। अब नगरपालिकाले प्रत्येक योजना, निर्णय र बजेटलाई सजिलै जनसामान्य जनमास ले बुझ्ने गरी सार्वजनिक गर्नुपर्छ। सञ्चारलाई लोकतान्त्रिक संवादको माध्यम बनाउनु अपरिहार्य भइसकेको छ।
सुरक्षा र व्यवस्थापन : स्थायित्व र सुव्यवस्था प्राथमिकतामा पर्नैपर्छ
नगर भित्र को सम्पूर्ण वडास्तरीय शान्ति सुरक्षा, आपतकालीन प्रतिक्रिया, बजारको अनुगमन, फोहोरमैला व्यवस्थापन, खानेपानी तथा यातायात—यी सबैमा योजनाबद्धता र स्थायित्व नहुँदा नगरको छवि धमिलिएको छ। नगरपालिका समग्र व्यवस्थापनमा नयाँ सोच, प्राविधिक दक्षता र इमानदार नेतृत्वको आवश्यकता छ।
वडा कार्यालयहरू : सेवा र, सन्देहको केन्द्र!
वडास्तरीय प्रशासन जनसेवा दिने सबैभन्दा नजिकको संयन्त्र हो। तर, कतिपय वडामा सेवा प्रवाह ढिलो, अपारदर्शी र स्वेच्छाचारी देखिएको छ। अब हरेक वडालाई स्पष्ट कार्यादेश, डिजिटल प्रणाली, नागरिक चार्टर, सार्वजनिक सुनुवाइ र जिम्मेवार नेतृत्वमार्फत सुधार गरिनु अपरिहार्य छ ।
स्थानीय सहभागिता : विकासमा जनताको सशक्त उपस्थितिलाई सुनिश्चित गर!
जनता बिनाको योजना, जनप्रतिनिधिबेगरको कार्यान्वयनजस्तो भएको छ । विकासका हरेक पाइलामा नागरिकको सरोकार, सुझाव, र निगरानी अपरिहार्य छ। बजेट निर्माणदेखि योजनाको अनुगमनसम्म स्थानीय जनसहभागिता अनिवार्य गरिनुपर्छ। जनताको विश्वास बिना कुनै पनि योजना दीगो हुँदैन सबैलाई बुझाउन आवश्यक रहेको छ ।
चौदण्डीगढी नगरपालिकाले अब सुशासन, पारदर्शिता, उत्तरदायित्व र सहभागितालाई पहिलो प्राथमिकता दिनुपर्छ। शिक्षा, स्वास्थ्य, सूचना, सुरक्षा, सेवा र स्रोतको सदुपयोगमा गुणस्तर, दृष्टिकोण र दीगो सोच आवश्यक छ।
राजनीति अब पदको लुट होइन, जनताको ऋण तिर्ने माध्यम बन्नुपर्छ। सत्य, सेवा र सुधारमा आधारित नेतृत्वमार्फत चौदण्डीगढीले आफ्नो पुरानो गौरव फर्काउन सक्दछ। अब जनता चुप लाग्नेवाला छैनन्—प्रश्न सोध्नेछन्, समाधान खोज्नेछन् र उत्तरदायी नेतृत्व चाहनेछन्।!
राजनीति: लिने होइन, दिने माध्यम बनोस्—पारदर्शिता र सहभागिताले मात्र उत्कृष्ट नगरपालिका सम्भव छ!
राजनीति भनेको सत्ताको साधन होइन, सेवाको संकल्प हो। जनताको विश्वास जित्ने यात्रामा सच्चा नेतृत्वले लिने होइन, दिनु आवश्यक हुन्छ—समय, श्रम, ईमान र उत्तरदायित्व।
नगरपालिका केवल भवन र बजेटको नाम होइन। यो एक संरचना हो—जहाँ प्रत्येक निर्णय, योजना र कार्यक्रम जनतासँग जोडिनुपर्छ। हरेक निर्णयको पृष्ठभूमि, उद्देश्य र प्रभावबारे नागरिकलाई जानकारी दिनु नेतृत्वको कर्तव्य हो, त्रास होइन। सूचना दिइनुपर्छ, लुकाइनु हुँदैन। सहभागी बनाइनुपर्छ, टाढा राखिनु हुँदैन।
जब नगरको योजना वडास्तरमै सार्वजनिक सुनुवाइबाट सुरु हुन्छ, जब विद्यालयमा विद्यार्थीको भविष्यको सपना लेखिन्छ, स्वास्थ्यचौकीमा जनताको विश्वास टिकाइन्छ, अनि मात्र नगरपालिकाले ‘उत्कृष्ट’ को उपाधि पाउन सक्छ।!
पारदर्शिता भनेको सच्चा सेवाको ऐना हो। जनप्रतिनिधिले जनतालाई आफ्ना निर्णयहरू बुझ्न र प्रश्न गर्न छुट दिनुपर्छ। दोहोरो संवाद, खुला बजेट, सार्वजनिक जिम्मेवारी र नागरिकको सुझावलाई स्थान दिएर मात्र असल शासन निर्मित हुन्छ।
एक उत्कृष्ट नगरपालिका त्यतिबेला बन्न सक्छ—जब नागरिक श्रोताभन्दा सहयात्री मानिन्छन्, जब वडास्तरमा सेवा महसुस हुन्छ, जब सूचना पहुँच सबैका लागि समान हुन्छ, र जब राजनीति व्यक्तिगत लाभको होइन, सामूहिक भविष्यको पुल बन्छ।
यसैले अब राजनीति लिने होइन, दिने माध्यम बनोस्। नगरपालिकाको प्रत्येक चाल पारदर्शी होस्। प्रत्येक योजना नागरिकसँग साझा गरियोस्। अनि मात्रै सम्भव हुन्छ—न्याय, सेवा र विश्वासमा उभिएको एउटा आदर्श, उत्कृष्ट नगरपालिका।
तेति बेला भन्नै पर्ने हुन्छ हाम्रो चौदण्डीगढीमा नगरपालिका !!
